Szczepienia przeciwko chorobom zakaźnym są podstawową metodą profilaktyki. Dzięki nim możemy zminimalizować ryzyko zachorowania naszych zwierząt na choroby zakaźne o bardzo ciężkim przebiegu, a także często o wysokiej śmiertelności.
Szczepienia obowiązkowe psów
Wyróżniamy obowiązkowe, podstawowe oraz dodatkowe szczepienia psów.
Szczepieniem obowiązkowym w Polsce jest szczepienie przeciwko wściekliźnie. To szczepienie może być wykonywane od 12 tygodnia życia szczenięcia, natomiast musi być ono wykonane do ukończenia 4 miesiąca, czyli 16 tygodnia życia. Zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami szczepienie to musi być powtarzane co roku.
Obowiązek prawny wykonywania szczepienia na wściekliznę przez właścicieli psów wynika z ogromnego zagrożenia, jakie niesie ta choroba. Wścieklizna jest chorobą nieuleczalną i stanowi śmiertelne zagrożenie dla zwierząt oraz ludzi. Zarażenie się jest możliwe poprzez kontakt ze śliną zarażonego zwierzęcia z uszkodzoną skórą lub błoną śluzową. Najczęściej ma miejsce poprzez ugryzienie przez dzikie zwierzęta.
Szczepienia podstawowe psów
Do wykonania szczepień podstawowych właściciele nie są zobligowani prawnie, jednak są one koniecznością, jeśli zależy nam na życiu i zdrowiu psiaka.
Do podstawowych szczepień psów zaliczamy szczepienie przeciwko nosówce psów, parwowirozie psów, chorobie Rubartha czyli zakaźnemu zapaleniu wątroby, oraz kaszlowi kennelowemu. Choć ten ostatni ma łagodniejszy przebieg niż pozostałe wymienione, to mogą mu towarzyszyć ciężkie powikłania. Nosówka, parwowiroza i choroba Rubartha cechują się ciężkim przebiegiem choroby oraz wysoką śmiertelnością.
Schemat tych szczepień stosujemy zgodnie z WSAVA czyli The World Small Animal Veterinary Society. Wygląda on następująco: pierwsze szczepienie szczeniąt poniżej 16 tygodnia życia powinno wystąpić między 6 a 8 tygodniem życia. Następnie powtarzamy je co 2-4 tygodnie, aż do osiągnięcia przez szczenię wieku 16 tygodni.
W przypadku pierwszego szczepienia psów starszych niż 16 tygodni, zaleca się podanie dwóch dawek szczepionki w odstępie 2-4 tygodni.
Zaleca się podawanie dawki przypominające szczepień podstawowych w wieku 6 lub 12 miesięcy, a następnie co 3 lata.
Szczepienia dodatkowe psów
Istnieją również szczepienia dodatkowe przeciwko takim chorobom zakaźnym jak Leptospiroza czy Bordetella bronchiseptica. W tym wypadku szczepienia wykonujemy w sytuacjach zwiększonego narażenia psa na dany patogen. Przykładowo w przypadku Leptospirozy czynnikiem ryzyka jest częsty kontakt (kąpiel, picie wody) ze zbiornikami wodnymi.
W przypadku szczepień dodatkowych decyzja należy do właściciela, który powinien przedyskutować styl życia swojego czworonoga i ryzyko z prowadzącym lekarzem weterynarii.
Szczepienia obowiązkowe kotów
Zgodnie z przepisami prawa polskiego nie ma ustawowego obowiązku szczepienia kotów przeciwko wściekliźnie ani żadnej innej chorobie zakaźnej.
Natomiast szczepienie przeciwko wściekliźnie jest zalecane dla kotów wychodzących, zwłaszcza mieszkających blisko lasów, pól, łąk, ponieważ to one są najbardziej narażone na kontakt z chorymi dzikimi zwierzętami.
Szczepienia podstawowe kotów
Szczepienia podstawowe u kotów to szczepienia przeciwko panleukopenii, kaliciwirozie, herpeswirozie, chlamydiozie, białaczce zakaźnej kotów (FeLV)
Zaleca się szczepienie wszystkich kotów, łącznie z kotami domowymi niewychodzącymi, zwłaszcza przeciwko panleukopenii, gdyż wywołujący ją parwowirus jest szczególnie odporny na większość środków dezynfekcyjnych i warunki środowiska.
Szczepienie przeciw panleukopenii, kaliciwirozie, herpeswirozie zazwyczaj podawane jest w szczepionce łączonej. U kociąt do 16 tygodnia życia szczepienie wykonujemy od 6 tygodnia życia, następnie co 3-4 tygodnie aż do osiągnięcia 16 tygodnia życia. Następnie szczepienie przypominające po 6 do 12 miesiącach, a kolejne co 1-3 lata. U kociąt powyżej 16 tygodnia życia wykonujemy to szczepienie w dwóch dawkach w odstępie 3-4 tygodni.
Kolejnym szczepieniem podstawowym jest szczepionka przeciwko białaczce zakaźnej kotów (FeLV). W tym wypadku podajemy dwie dawki w odstępie 3 do 4 tygodni. Następnie pierwsze szczepienia przypominające po 12 miesiącach, później po 1-3 latach (zależnie od grupy ryzyka).
Ostatnią chorobą zakaźną, przeciwko której szczepienie zaliczamy do podstawowych, jest chlamydioza. Przy tej szczepionce podajemy dwie dawki w odstępie 3 do 4 tygodni od 9 tygodnia życia kota, a następnie dawki przypominające co roku.
Jak przygotować psa i kota do szczepienia?
Przed szczepieniem psa lub kota warto wybrać się na wizytę do lekarza weterynarii. Wyjaśni on, jaki schemat szczepień byłby najlepszy dla danego zwierzęcia.
Zalecenia są uzależnione m.in. od środowiska, w jakim zwierzę przebywa i jego stanu zdrowia oraz stylu życia. Czy zwierzę często podróżuje, czy spędza czas w hotelach dla zwierząt, na wystawach, a w przypadku kotów: czy jest wychodzące, czy domowe.
Przed szczepieniem należy również odrobaczyć zwierzę przeciwko pasożytom wewnętrznym. Zwykle ma to miejsce 1 do 2 tygodni przed szczepieniem.
Przed każdym szczepieniem wykonywane jest pełne badanie kliniczne pacjenta. Zwierzęta chore lub z podejrzeniem choroby nie są kwalifikowanie do szczepienia.
Należy pamiętać, że szczepienie zmniejsza ryzyko zachorowania na choroby zakaźne, ale nie zapobiega mu całkowicie. Natomiast w przypadku zachorowania, szczepienie zapobiega ciężkiemu przebiegowi choroby i zmniejsza śmiertelność.
Każde szczepienie może wiązać się z wystąpieniem reakcji alergicznej i wstrząsu anafilaktycznego. Dlatego też po wykonanym szczepieniu, warto pozostać w pobliżu gabinetu lekarza weterynarii przez około 30 minut, gdyż w razie konieczności lekarz weterynarii czy personel pomocniczy może udzielić natychmiastowej pomocy.